ECVET – to europejski system akumulowania i przenoszenia osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym. System ten jest inicjatywą w Unii Europejskiej, która ułatwia obywatelom państw członkowskich UE zdobywanie i potwierdzanie kwalifikacji zawodowych i wspiera mobilność zawodową i uczenie się przez całe życie (Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 czerwca 2009 r.).
Olbrzymie zmiany na europejskim rynku pracy spowodowane szybkim rozwojem technologicznym w ostatnich latach wymusiła konieczność ciągłego podnoszenia kompetencji pracowników. Badania wykazały, że w najbliższych latach będziemy obserwować proces starzenia się ludności, co spowoduje, że w niedalekiej przyszłości większą część siły roboczej na rynku pracy będą stanowiły osoby starsze, których kompetencje szybko się dezaktualizują. Naglącą potrzebą staje się więc potrzeba UCZENIA SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE.
Otwarcie europejskiego rynku pracy na państwa członkowskie UE spowodowały wzrost MOBILNOŚCI ZAWODOWEJ i wymusiły konieczność transferu i uznawania kwalifikacji pomiędzy państwami UE. Aby to jednak było możliwe, konieczna jest współpraca krajów członkowskich w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego oraz ujednolicenia opisu kwalifikacji tak, aby był on czytelny dla pracodawców wszystkich państw członkowskich. Dlatego też prace nad wdrożeniem systemu ECVET rozpoczęte w 2002 r. zostały przerwane w 2004 r., kiedy to rozpoczęto działania zmierzające do opracowania Europejskich Ram Kwalifikacji (ERK), do których będą się odnosić krajowe ramy kwalifikacji opracowane w krajach członkowskich. Dopiero po opracowaniu ERK i krajowych ram kwalifikacji możliwe staje się przenoszenie i uznawanie kwalifikacji w krajach UE. W ERK wyróżniono 8 poziomów w obszarze kształcenia i szkolenia zawodowego. W Polskiej Ramie Kwalifikacji (PRK) znajduje się 7 poziomów. W polskim systemie edukacyjnym brak jest odniesienia do 5 poziomu ERK.
Jednym z najważniejszych obszarów działań w strategi rozwoju UE na najbliższe lata stała się więc polityka na rzecz uczenia się przez całe życie i mobilności zawodowej. Forum UE wypracowało kilka instrumentów na rzecz wspierania tej polityki:
- ECTS – system transferu i akumulacji osiągnięć na poziomie szkolnictwa wyższego,
- ECVET – europejski system akumulowania i przenoszenia osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym,
- Certyfikacja Europass – europejski standard opisu kwalifikacji i osiągnięć uczenia się składający się z 5 dokumentów:
- Europass cv
- Europass – paszport językowy
- Europass Mobilność
- Europass – Suplement do Dyplomu
- xxx
- EQAVET – europejskie ramy odniesienia dla zapewnienia jakość w kształceniu i szkoleniu zawodowym
- Zalecenia w sprawie walidacji i uznawania efektów uczenia się w kształceniu poza formalnym i nieformalnym.
Na chwilę obecną żaden z krajów członkowskich UE nie wprowadził w pełnym zakresie systemu ECVET, chociaż w niektórych państwach prace są bardzo zaawansowane. Świadomość zmian na rynku pracy oraz świadomość polityki edukacyjnej UE na najbliższe lata skłania poszczególne państwa członkowskie oraz instytucje zajmujące się kształceniem i szkoleniem zawodowym do podjęcia działań zmierzających do wdrożenia tego systemu. Rekomendacją do tych działań jest Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 czerwca 2009 r.
Prace nad wdrożeniem systemu ECVET w Polsce finansowane są ze środków europejskich w ramach programu Erasmus+ (do tej pory w ramach programu „Uczenie się przez całe życie”). Prace te wspierane są przez Krajowy Zespół Ekspertów ECVET, funkcjonujacy przu Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.
Realizowany projekt był pilotażowym projektem, w którym podjęto próbę wdrożenia systemu ECVET do kształcenia zawodowego w ZSLiT nr 1 w Warszawie w dwóch zawodach: technik informatyk i technik mechatronik. Z uwagi na sposób realizacji kształcenia w szkole (program modułowy oparty głównie na ćwiczeniach praktycznych) oraz z uwagi na charakter firm partnerskich w Hiszpanii (Las Palmas) podjęto decyzje, że staż zawodowy w zawodzie technik informatyk będzie rozszerzeniem umiejętności, które uczniowie nabyli w szkole dotychczas, zaś uczniowie technikum mechatronicznego będą mogli nabyć wiele nowych umiejętności zawodowych z obszaru mechatroniki samochodowej (w szkole uczniowie nie realizowali zadań zawodowych specyficznych dla pracy w serwisie samochodowym).
Wdrożenie systemu ECVET w projekcie obejmowało kilka etapów:
- nawiązanie partnerstwa ze szkołą partnerską w Las Palmas współpracującej z firmami z branży IT i samochodowej (współpraca ze szkołą realizowana jest od 5 lat),
- analiza programu nauczania w kształconych zawodach i opracowanie opisu jednostek efektów uczenia się osiągniętych przez uczniów do chwili rozpoczęcia stażu,
- ustalenie programu stażu – opis za pomocą jednostek efektów uczenia się, które stażyści będą realizować w ramach stażu – podpisanie Porozumienia o Programie Stażu.
- realizacja i monitorowanie stażu,
- weryfikacja i ocena uzyskanych efektów uczenia się – potwierdzenie i udokumentowanie osiągnięć za pomocą Indywidualnych Wykazów Osiągnięć potwierdzonych przez firmy partnerskie,
- potwierdzenie i udokumentowanie umiejętności nabytych w trakcie realizacji stażu za pomocą dokumentu Europass Mobilność,
- walidacja i uznanie osiągnięć uzyskanych przez stażystów po stronie polskiej – ocena łączna za staż i praktykę zawodową na świadectwo ukończenia klasy i wydanie zaświadczenia o odbytych praktykach zawodowych i stażu zawodowym.
Z uwagi na trudności związane z brakiem odniesienia do systemów punktowych w innych instytucjach szkolenia zawodowego w Polsce stosujących ECVET, co pozwoliłoby na jednakową ocenę tych samych osiągnięć w różnych instytucjach oraz brakiem systemu punktowego w polskim systemie kształcenie zawodowego na poziomie szkól ponadgimnazjalnych, zrezygnowano z wykorzystania systemu punktów kredytowych w projekcie. Na etapie weryfikacji i oceny uzyskanych efektów uczenia się zastosowano system oceny stosowany w szkolnym systemie oceniania – ocena % (jak w certyfikowanych szkoleniach Cisco), która następnie na etapie walidacji i uznania zostaje zamieniona na ocenę w skali 1-6 obowiązującej w szkolnym Przedmiotowym Systemie Oceniania.